Bệnh xơ cứng teo cơ một bên (Amyotrophic Lateral Sclerosis – ALS) thường được gọi với tên là bệnh Lou Gehrig: là một bệnh liên quan đến sự hoạt động bất thường của hệ thần kinh, là bệnh lý phổ biến nhất trong số các bệnh lý liên quan tới hoạt động của neuron. Điều trị Lou Gehrig như thế nào đang là vấn đề được nhiều người quan tâm đặc biệt là các bệnh nhân và người nhà của họ. Trong bài viết dưới đây, chúng tôi xin cung cấp thông tin về Rilutek 50mg – một trong những giải pháp điều trị bằng thuốc đang được ưu tiên cho người bệnh mắc chứng ALS hiện nay.
Contents
- 1 Rilutek là thuốc gì?
- 2 Thuốc Rilutek có tác dụng gì?
- 3 Chỉ định của thuốc Rilutek
- 4 Cách sử dụng thuốc Rilutek
- 5 Chống chỉ định của thuốc Rilutek
- 6 Thuốc Rilutek có tác dụng phụ không?
- 7 Tương tác thuốc
- 8 Lưu ý khi sử dụng thuốc
- 9 Xử trí khi quá liều
- 10 Thuốc Rilutek 50mg giá bao nhiêu?
- 11 Thuốc Rilutek chính hãng mua ở đâu?
- 12 Có dùng Rilutek cho phụ nữ có thai và cho con bú không?
- 13 Thuốc trị teo cơ Rilutek có tốt không?
Rilutek là thuốc gì?
Rilutek là biệt dược của hoạt chất Riluzole. Rilutek là thuốc đầu tiên mà chứa hoạt chất Riluzole có mặt trên thị trường, được nghiên cứu và phát triển bởi một công ty dược phẩm của Pháp có tên là: Sanofi Aventis. Thuốc được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) chấp thuận dùng để điều trị ALS (bệnh xơ cứng teo cơ một bên) tại nước này vào năm 1995.
Sản phẩm thuộc nhóm thuốc thần kinh được bào chế dưới dạng viên nén, đóng gói trong hộp cotton, mỗi hộp gồm 4 vỉ, mỗi vỉ gồm 14 viên nén.
Riluzole là hoạt chất chính có trong Rilutek. Một viên nén Rilutek 50mg bao gồm 50mg hoạt chất Riluzole và các loại tá dược vừa đủ một viên (Ví dụ như: Canxi Phosphat base, Croscarmellose Natri, Cellulose vi tinh thể,… và một số loại tá dược khác). Riluzole hấp thu nhanh qua đường uống, đạt đỉnh nồng độ trong huyết tương 1-1,5 giờ sau uống. Khi dùng thuốc kèm với thức ăn nhiều dầu, mỡ thì tốc độ và mức độ hấp thu chất này sẽ giảm. Riluzole có cấu tạo thân dầu do đó có khả năng qua được hàng rào máu não, chủ yếu tồn tại dưới dạng liên kết với protein huyết tương (khoảng 97%, đa số liên kết với albumin ngoài ra còn liên kết với lipoprotein). Hoạt chất được phân bố hầu hết các cơ quan trong cơ thể nhưng có khả năng qua được hàng rào máu não (quan trọng trong điều trị bệnh). Thải trừ thuốc chủ yếu qua đường nước tiểu.
Hiện nay, các loại thuốc chứa hoạt chất Riluzole chưa được Cục Quản lý dược phẩm Việt Nam cấp phép lưu hành. Vì thế, các sản phẩm có chứa hoạt chất này, trong đó có Rilutek, có mặt trên thị trường nước ta hầu hết được các cơ sở phân phối thuốc trực tiếp đặt mua ở nước ngoài và phân phối lại (hay còn gọi là hàng xách tay).
Ngoài Rilutek, hiện nay còn một số chế phẩm nữa chứa Riluzole cũng được sử dụng trong điều trị ALS điển hình như Tiglutik (được điều chế dưới dạng hỗn dịch uống. Một liều Tiglutik 50mg (10ml) tương đương với một viên Rilutek 50mg.
Tham khảo thêm: Thuốc Lisanolona: Tác dụng, Chỉ định, Lưu ý tác dụng phụ
Thuốc Rilutek có tác dụng gì?
Trước khi nói đến tác dụng của Rilutek ta tìm hiểu qua về bệnh xơ cứng teo cơ một bên (ALS) – Lou Gehrig. Bệnh này xuất hiện khi các tế bào thần kinh ở não và tủy sống của bệnh nhân chết đi theo thời gian. Sự chết đi của những tế bào này khiến bệnh nhân dần dần mất khả năng kiểm soát hoạt động của cơ bắp, liệt cơ, dần dần dẫn đến tàn tật. Và đến cuối cùng, trường hợp xấu nhất là cơ hô hấp ngừng hoạt động khả năng tử vong là rất cao. Bệnh với các biểu hiện lâm sàng như: khó đi lại; chân yếu; đi lại hay bị té ngã; khó nuốt; cười, khóc hay ngáp không bình thường,… Chưa có một nghiên cứu chính thức nào chỉ rõ nguyên nhân gây ra sự chết của các tế bào thần kinh trong bệnh ALS, một số giả thuyết cho rằng là do di truyền. Và tại thời điểm hiện tại cũng chưa có loại thuốc nào điều trị đặc hiệu hay nói một các dễ hiểu là điều trị phục hồi hoàn toàn, ngăn lại quá trình chết của các tế bào thần kinh trên bệnh nhân ALS.
Tác dụng chính của Riluzole (hoạt chất trong Rilutek) là làm thuyên giảm các triệu chứng của bệnh này, kéo dài thời gian tiến triển của bệnh, duy trì sự sống và cải thiện chất lượng sự sống, giúp bệnh nhân tin tin, chủ động hơn trong những sinh hoạt hằng ngày. Sử dụng Riluzole có thể trì hoãn liệt cơ hô hấp, trì hoãn thời gian phải phụ thuộc vào máy thở và nội khí quản ở một số người và kéo dài sự sống cho bệnh nhân thêm từ hai đến ba tháng.
Cơ chế tác dụng của Riluzole lên hệ thần kinh chưa được nghiên cứu rõ ràng. Tuy nhiên, có một số nghiên cứu chỉ ra rằng, Riluzole có thể làm giảm số lượng một chất tự nhiên được cho là một nguyên nhân góp phần gây chết các tế bào thần kinh gọi là glutamate, bảo vệ các neuron.
Riluzole có thể không hoặc ít đáp ứng với những bệnh nhân ở giai đoạn cuối của bệnh.
Chỉ định của thuốc Rilutek
Như đã nói ở trên, Rilutek được sử dụng chính trong điều trị bệnh xơ cứng teo cơ một bên (ALS) hay còn gọi là bệnh Lou Gehrig.
Ngoài ra, trong một số trường hợp, thuốc cũng được chỉ định để điều trị một số bệnh khác. Ví dụ như điều trị chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD).
Cách sử dụng thuốc Rilutek
Cách dùng
Rilutek được dùng bằng đường uống và bạn hãy sử dụng nó lúc đang đói nhé. Do các chất béo và dầu mỡ trong thức ăn sẽ làm giảm hấp thu thuốc nên nếu dùng kèm với thức ăn hoặc khi no sẽ làm giảm tác dụng của thuốc đó. Tốt nhất nên sử dụng ít nhất 1 giờ trước khi ăn hoặc 2 giờ sau khi ăn, theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Trong quá trình điều trị, theo dõi bệnh nhân sát sao. Có thể kết hợp điều trị bằng thuốc với các liệu pháp điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Một số liệu pháp điều trị đang được sử dụng hiện nay là: hỗ trợ thở (bằng các máy móc trợ thở); vật lý trị liệu (vận động thường xuyên, đi lại nhẹ nhàng,…); trị liệu chức năng, ngôn ngữ; hỗ trợ dinh dưỡng (đảm bảo bệnh nhân được sử dụng những loại thực phẩm mềm, dễ nuốt nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ những dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể); hỗ trợ tâm lý và xã hội,….
Liều dùng
Phân liều theo chỉ định của bác sĩ. Nhưng thường sử dụng 2 lần một ngày, mỗi lần 1 viên 50mg và khoảng cách giữa các lần sử dụng là 12 giờ. Vì vậy, bạn có thể sử dụng một liều vào buổi sáng và một liều vào buổi tối.
Chống chỉ định của thuốc Rilutek
Không được sử dụng Rilutek cho các trường hợp:
- Quá mẫn với Riluzole hay bất kỳ thành phần tá dược nào có trong thuốc.
- Mắc các bệnh về gan như viêm gan virus, xơ gan, suy gan, ung thư gan hoặc nồng độ GOT hoặc GPT tăng cao lớn hơn 3 lần mức giới hạn bình thường.
- Những phụ nữ đang mang thai hoặc đang cho con bú.
Thuốc Rilutek có tác dụng phụ không?
Cũng giống như các loại thuốc thông thường khác, ít nhiều Rilutek cũng có các tác dụng không mong muốn nhất định với các mức độ khác nhau. Dưới đây là một số tác dụng không mong muốn mà bạn có thể gặp phải khi sử dụng Rilutek.
Một số tác dụng phụ nhẹ có thể xảy ra là: chóng mặt, đau đầu, choáng váng, mệt mỏi, buồn ngủ, rối loạn tiêu hóa (buồn nôn, nôn, tiêu chảy, chán ăn,…), đau dạ dày hoặc cũng có thể là đau ngứa râm ran ở vùng xung quanh miệng. Nếu bất kỳ tác dụng phụ nào kéo dài hoặc trở nên tồi tệ hơn hãy báo ngay cho bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn để có cách xử trí tốt nhất. Khi bác sĩ kê cho bạn thuốc này, họ đã đánh giá, xem xét kỹ lưỡng giữa lợi ích điều trị và nguy cơ gây ra tác dụng phụ. Nhiều người sử dụng thuốc này không có tác dụng phụ nào nghiêm trọng
Một số tác dụng nghiêm trọng có thể xảy ra là: Các phản ứng dị ứng (phát ban, ngứa, khó thở hoặc khó nuốt, ho khan), độc với gan (vàng da hoặc vàng mắt), dấu hiệu nhiễm trùng không thuyên giảm (sốt cao, ớn lạnh, đau họng,…), buồn nôn kèm theo nôn không ngừng, nước tiểu ít, sẫm màu,… Khi có bất kỳ biểu hiện bất thường nào trong số các biểu hiện trên hãy báo ngay cho bác sĩ của bạn hoặc đến các cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.
Tuy nhiên, đây vẫn chưa phải là danh sách các tác dụng phụ đầy đủ. Nếu bạn cảm thấy bất cứ sự thay đổi khác thường nào khác ở trên thì cũng hãy báo ngay cho bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn được biết.
Mặc dù, các phản ứng phụ rất hiếm xảy ra khi sử dụng Rilutek nhưng hãy luôn cẩn thận, cảnh giác những tác dụng phụ nguy hiểm có thể xảy ra để có những biện pháp xử lý phù hợp và kịp thời nhất.
Tương tác thuốc
Khi sử dụng chung các thuốc với nhau, xảy ra các phản ứng tương tác giữa chúng là điều không tránh khỏi. Những tương tác này có thể làm giảm/ tăng tác dụng hoặc làm tăng tác dụng phụ của thuốc. Vì thế, tìm hiểu về các tương tác thuốc là điều rất quan trọng.
Các loại thuốc như: Allopurinol (thuốc điều trị Gout), Methyldopa (thuốc điều trị tăng huyết áp cho phụ nữ có thai), Sulfasalazine (thuốc kháng sinh) khi sử dụng chung với Riluzole làm tăng nguy cơ dẫn đến các vấn đề về gan.
Các loại thuốc: cafein, omeprazole (thuốc điều trị loét dạ dày – tá tràng), rifampin, thuốc kháng sinh nhóm quinolon,… làm ảnh hưởng đến hoạt động của enzyme đảm nhận vai trò đào thải Riluzole ra khỏi cơ thể. Vì thế, có thể làm tăng nồng độ của Riluzole trong máu làm tăng khả năng gây ra các tác dụng không mong muốn.
Trước khi được kê đơn, hãy nói cho bác sĩ của bạn biết những thuốc mà bạn đang sử dụng để bác sĩ có biện pháp xử trí phù hợp nhất.
Lưu ý khi sử dụng thuốc
Trước khi sử dụng Rilutek, hãy cho bác sĩ biết về tiền sử bệnh của bạn như dị ứng (bạn có dị ứng với riluzole hay bất cứ tá dược nào trong thuốc không?), tiền sử bệnh gan, tiền sử bệnh thận,…
Sau khi được kê đơn thuốc, lưu ý quan trọng nhất là đọc thật kỹ hướng dẫn sử dụng có trong hộp thuốc trước khi dùng. Ở đó có cách dùng, liều dùng, công dụng,… chính xác nhất của thuốc do nhà sản xuất cung cấp. Ngoài ra tuân thủ đúng hướng dẫn phác đồ điều trị của bác sĩ cũng là một điều bắt buộc phải thực hiện. Nếu có bất kỳ thắc mắc hay câu hỏi nào, hãy trực tiếp hỏi lại bác sĩ hoặc dược sĩ đang điều trị cho bạn.
Để đạt được nhiều lợi ích nhất, bạn phải sử dụng thường xuyên và không được bỏ quên thuốc. Tốt nhất là bạn nên uống thuốc vào những thời điểm giống nhau trong ngày để tiện ghi nhớ mà cũng có thể nâng cao được hiệu quả trong quá trình điều trị. Ví dụ, bạn có thể uống thuốc vào 6h sáng khi bạn thức dậy và 12 tiếng sau tức là 6h tối (trước 1-2 tiếng khi bạn ăn cơm tối).
Không được tự ý đổi liều thuốc: ví dụ như là tăng liều hoặc uống thuốc thường xuyên hơn. Vì như thế sẽ gia tăng khả năng bị mắc các tác dụng phụ. Và quan trọng hơn nữa là không được chia sẻ hoặc giới thiệu cho người khác sử dụng Rilutek khi chưa có sự hướng dẫn từ chuyên gia y tế. Có sử dụng thuốc hay không phải được quyết định một cách kĩ càng và tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ.
Nicotine có thể làm thay đổi nồng độ của Riluzole trong máu. Do đó, nếu bạn hút thuốc lá hãy cho bác sĩ biết hoặc là bỏ hút thuốc lá.
Thuốc có thể gây chóng mặt, buồn ngủ, làm bạn mất tập trung vì thế bạn không nên lái tàu xe hay vận hành máy móc hoặc làm bất cứ công việc gì cần sự tỉnh táo, như thế sẽ nguy hiểm cả với bạn và những người xung quanh. Hạn chế đồ uống có cồn (rượu, bia,…) vì chúng có thể làm bạn thấy khó chịu hơn. Chỉ tiếp tục công việc khi được bảo đảm an toàn.
Thuốc không được phép sử dụng cho phụ nữ có thai. Nhưng nếu bắt buộc phải sử dụng thuốc trong quá trình mang thai. Hãy trao đổi với bác sĩ để đưa ra được phương án tốt nhất.
Thường xuyên làm kiểm tra công thức máu để phát hiện sớm và xử trí kịp thời các bất thường.
Báo ngay cho bác sĩ nếu như tình trạng của bạn hoặc người thân của bạn trở nên xấu đi.
Xử trí khi quá liều
Thông thường tình trạng quá liều hiếm khi xảy ra nếu như bệnh nhân tuân thủ đúng hướng dẫn và khuyến cáo của bác sĩ. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp ngoài ý muốn. Khi thấy một bệnh nhân sử dụng thuốc quá liều với các biểu hiện nghiêm trọng như ngất, khó khăn trong hô hấp thậm chí ngừng hô hấp, co giật, nhịp tim nhanh, da xanh, tái nhợt,…Bạn phải thật bình tĩnh và liên hệ ngay trung tâm cấp cứu qua đường dây nóng 115 để bệnh nhân được cứu chữa kịp thời. Không tự ý làm các biện pháp sơ cứu theo kinh nghiệm, chưa qua đào tạo vì như thế có thể gây khó khăn cho đội ngũ y bác sĩ trong việc cấp cứu bệnh nhân sau này.
Thuốc Rilutek 50mg giá bao nhiêu?
Như đã nói ở trên, Cục quản lý Dược phẩm Việt Nam chưa cấp phép lưu hành cho các thuốc có chứa hoạt chất Riluzole. Do đó, Rilutek chưa được nhập khẩu với số lượng lớn vào thị trường Việt Nam. Tuy nhiên, để đáp ứng nhu cầu của khách hàng, các cửa hàng thuốc, bệnh viện, phòng khám vẫn sẽ nhập thuốc này trực tiếp từ các cửa hàng ở chính tại các nước sản xuất thuốc này về phân phối. Vì vậy mà giá thành của thuốc cũng sẽ khá cao hơn so với mặt bằng chung. Giá của một hộp thuốc Rilutek sẽ dao động từ 4 triệu rưỡi đến 5 triệu đồng tùy vào từng cơ sở kinh doanh.
Thuốc Rilutek chính hãng mua ở đâu?
Bạn có thể tìm mua thuốc ở những các nhà thuốc, phòng khám, cơ sở y tế lớn và có uy tín. Nếu bạn vẫn chưa thấy yên tâm thì hãy tìm đến sự tư vấn từ bác sĩ và dược sĩ của mình để có thêm những thông tin cập nhật về thuốc cũng như cách để mua được Rilutek chính hãng nhé!
Có dùng Rilutek cho phụ nữ có thai và cho con bú không?
Hiện vẫn chưa có thông tin chính xác về việc liệu Riluzole có qua được hàng rào nhau thai hay không? Và Riluzole có được bài tiết vào trong sữa mẹ hay không? Nhưng vì Riluzole có độc tính khá cao, và vẫn đang trong quá trình thu thập thông tin và nghiên cứu sâu thêm. Do đó, để giữ an toàn cho thai nhi, không sử dụng chế phẩm Rilutek này cho những bà mẹ đang mang thai và cho con bú.
Thuốc trị teo cơ Rilutek có tốt không?
Hiện nay, trên thị trường xét về điều trị bệnh xơ cứng teo cơ một bên thì chỉ có hoạt chất Riluzole được nghiên cứu và được nhiều người biết đến nhất. Hoạt chất này được điều chế chính ở 2 dạng bào chế là dạng hỗn dịch và dạng viên nén. Các công ty Việt Nam chưa thể sản xuất ra các thuốc có chứa hoạt chất này, nên các sản phẩm có chứa Riluzole trên thị trường đều là nhập từ nước ngoài. Mà dạng hỗn dịch cần điều kiện bảo quản phức tạp hơn và cũng gây khó khăn hơn trong vận chuyển. Do đó, sử dụng dạng viên nén (chính là chế phẩm Rilutek) sẽ thuận tiện và hợp lý hơn trong điều kiện ở Việt Nam. Tác dụng của 2 dạng bào chế này cũng gần tương đương nhau. Tuy nhiên, đối với những trường hợp bệnh nhân không còn khả năng nuốt thì chúng ta không thể sử dụng Rilutek được nữa do thuốc phải sử dụng bằng đường uống. Duy nhất chỉ có thể dạng hỗn dịch là dạng bào chế duy nhất được cho phép sử dụng bằng cả đường uống và đường đặt ống thông dạ dày.
Ngoài ra, cũng phải nhấn mạnh thêm là, Rilutek chỉ là thuốc làm chậm quá trình tiến triển của bệnh, không thể chữa khỏi hoàn toàn, cũng không giúp cho bệnh nhân quay lại trạng thái trước lúc bị bệnh được. Đó là một điểm cần được lưu ý.
Kết luận: Rilutek là một thuốc được đánh giá là có hiệu quả khá cao trong điều trị bệnh xơ cứng teo cơ một bên hay còn gọi là bệnh Lou Gehrig. Thuốc có thể giúp cho bệnh nhân kéo dài tuổi thọ và nâng cao được chất lượng cuộc sống trong các giai đoạn tiến triển của bệnh. Khi thấy các triệu chứng bất thường của bệnh hãy đến ngay các trung tâm y tế để được bác sĩ khám, tư vấn và điều trị theo đúng hướng nhất. Hãy cố gắng tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ để đạt được hiệu quả cao nhất nhé! Giữ một lối sống lành mạnh và tinh thần tươi vui cũng là một cách để chúng ta phòng ngừa bệnh đó. Chúc mọi người luôn có một sức khỏe thật tốt!